Ondanks de goede zorgen van de asielmedewerkers kan het leven in een asiel erg stressvol zijn voor een kat. Katten hebben in een asiel te maken met onbekende mensen, dieren en objecten in een nieuwe omgeving waar een nieuwe routine gehandhaafd wordt. Het is belangrijk om de stress van katten die naar een asiel verhuizen zo snel mogelijk te verlagen, omdat stress ervoor kan zorgen dat een kat gevoeliger wordt voor ziektes (1). Het bieden van een verstopplek kan katten helpen om met stress om te gaan (2,4), daarom heeft de Dierenbescherming speciale dozen voor asielen ontworpen.
Figuur 1. De door de Dierenbescherming ontwikkelde schuildoos
Als een kat in het asiel terecht komt moet deze minimaal twee weken in het asiel gehouden worden voordat de kat herplaatst kan worden bij nieuwe eigenaren (Burgerlijk Wetboek: art. 5, lid 8). Deze eerste veertien dagen brengt een kat door in de quarantaineruimte om de verspreiding van mogelijke ziektes zoveel mogelijk te beperken. Meestal bestaat deze ruimte uit een kamer met metalen één-kats kooien tegen de wand. Claudia Vinke heeft met haar collega’s getest of het aanbieden van een schuildoos in de eerste twee quarantaineweken de stress van een asielkat kan verminderen. Daarnaast hebben de onderzoekers gekeken waar in hun kooi de katten het liefste waren. De kooien in de studie waren 70x74x72 cm en hadden een voer- en waterbakje, een kattenbak en een verhoging waar de katten op konden liggen. Op deze verhoging en op twee andere plekken lag een handdoek, zodat de katten zacht konden liggen. De helft van de 19 geteste katten kreeg daarnaast een schuildoos in hun kooi, de andere helft van de katten werd geobserveerd als controlegroep. De stress van deze nieuwe asielbewoners is op dag 1-5 en dag 14 beoordeeld aan de hand van de Cat-Stress-Score die Kessler en Turner hebben ontwikkeld. Deze score is op een schaal van 1-7, waarbij een volledig ontspannen kat de stressscore 1 krijgt, een beetje gespannen kat een score van 3, een angstige kat een score van 5 en een extreem angstige kat een score van 7 (5).
Op dag 1 hadden alle katten een gemiddelde score tussen de 3 en 3,5 en na 14 dagen was deze score voor alle katten gedaald naar 2. De stressscore van katten met een schuildoos daalde sneller dan de score van de controlekatten: op dag 3 en 4 in de quarantaine hadden de katten met een schuildoos al een score van 2, terwijl de katten zonder schuildoos nog een score rond de 3 hadden. Het lijkt er dus op dat de katten met schuildoos al op dag 3 gewend zijn, terwijl katten zonder schuildoos in ieder geval 6 of meer dagen nodig hebben. Daarnaast was er meer variatie in de stressscore bij de controlekatten dan bij de katten met een schuildoos. Katten met een schuildoos hadden relatief vaker een stressscore van 2 (77%) en minder vaak een stressscore van 4 (9%) dan de katten zonder schuildoos (43% score 2 – 29% score 4). Andere onderzoekers zagen in 2007 hetzelfde effect wanneer zij katten in een Engels asiel een schuildoos gaven (3). In deze studie begonnen de katten met een schuildoos met een hogere stressscore (4-4,5) dan de controlekatten (3,5-4), maar op dag twee was de stressscore van de katten met schuildoos al lager dan die van de controlekatten en dit bleef zo gedurende de twee quarantaineweken (3). De stressscore van de katten met een schuildoos daalde veel sneller dan de stressscore van de katten zonder schuildoos (3). Zelfs na twee weken was de score van de controlekatten nog 3-3,5, terwijl de katten met schuildoos een score van 2 hadden (3).
Figuur 2. Een voorbeeld van een quarantainekooi met daarin de door de Dierenbescherming ontwikkelde schuildoos
Ook uit de plek waar de katten zonder schuildoos zaten kan opgemaakt worden dat de katten het belangrijk vinden om te kunnen schuilen. De katten in de controlegroep spendeerden namelijk 45% van de geobserveerde tijd achter hun kattenbak, terwijl de katten met een schuildoos 55% van de tijd in de doos zaten. Het schuilen achter de kattenbak of andere barrières kan gezien worden als een poging om zich te verstoppen, wat ook door andere onderzoekers is gezien (2,3,6). De hoogte van de stressscore van de controlekatten laat zien dat schuilen achter de kattenbak niet zo goed helpt tegen stress als schuilen in een schuildoos.
Dit onderzoek toont aan dat schuilen een belangrijke behoefte van katten is (niet alleen asielkatten!) en deze optie moet ze dan ook altijd gegeven worden. Zoals door twee studies is aangetoond zorgt het aanbieden van een schuildoos aan katten in de quarantaineafdeling van een asiel ervoor dat katten zich sneller op hun gemak voelen in deze nieuwe omgeving, waarmee het risico op infectieziektes verminderd wordt.
Dr. Marsha Reijgwart, gedragsbioloog en kattengedragstherapeut
Bronartikel
Referenties
- Tanaka, A., Wagner, D. C., Kass, P. H., & Hurley, K. F. (2012). Associations among weight loss, stress, and upper respiratory tract infection in shelter cats. Journal of the American Veterinary Medical Association, 240(5), 570-576.
- Carlstead, K., Brown, J. L., & Strawn, W. (1993). Behavioral and physiological correlates of stress in laboratory cats. Applied Animal Behaviour Science, 38(2), 143-158.
- Kry, K., & Casey, R. (2007). The effect of hiding enrichment on stress levels and behaviour of domestic cats (Felis sylvestris catus) in a shelter setting and the implications for adoption potential. Animal Welfare, 16(3), 375-383.
- Rochlitz, I., Podberscek, A. L., & Broom, D. M. (1998). Welfare of cats in a quarantine cattery. Veterinary Record, 143(2), 35-39.
- Kessler, M. R., & Turner, D. C. (1997). Stress and adaptation of cats (Felis silvestris catus) housed singly, in pairs and in groups in boarding catteries. Animal Welfare, 6(3), 243-254.
- Gourkow, N., & Fraser, D. (2006). The effect of housing and handling practices on the welfare, behaviour and selection of domestic cats (Felis sylvestris catus) by adopters in an animal shelter. Animal Welfare 15(4), 371.