In december 2013 waren er een aantal nieuwsberichten waarin te lezen was dat het ‘je kat niets uitmaakt wat je zegt’1 en dat ‘katten niets om hun baasjes geven’2. Het onderzoek achter deze uitspraken laat echter een heel ander beeld naar voren komen.

De opzet

In het onderzoek zijn 20 katten getest om te zien of ze hun eigenaren herkennen aan hun stemgeluid. Dit hebben de onderzoekers gedaan met een methode die habituatie-dishabituatie heet.

Habituatie De reactie op een geluid neemt af als je datzelfde geluid vaker achter elkaar hoort, dit heet habituatie. Als er bijvoorbeeld iemand toetert zul je bij de eerste toeter schrikken. Als er dan nog een keer getoeterd wordt, zul je veel minder heftig reageren dan de eerste keer dat je dit geluid hoorde.

Dishabituatie Als er na die reeks toeters een ander geluid komt, zoals een fietsbel of een andere toeter, zul je daar wél weer sterk op reageren. Dit heet dishabituatie.

De onderzoekers speelden eerst de stemmen van drie vreemden af die de naam van de kat riepen, met tussenpozen van 30 seconden. De vierde stem was die van de eigenaar van de kat. De onderzoekers verwachten habituatie te zien bij het afspelen van de stemmen van de drie vreemden, gevolgd door dishabituatie bij het afspelen van de stem van de eigenaar. Dit zou een aanwijzing zijn dat de katten de stem van hun eigenaren kunnen onderscheiden van die van vreemden.

De reactie van de katten is op twee manieren gemeten: door middel van een beschrijving van de reactie en een reactiescore. Bij het beschrijven van de reactie schreven de onderzoekers op welke bewegingen van het lichaam en welke geluiden de katten lieten zien en horen. De reactiescore was een getal van 0 tot 3, met score 3 als grootste reactie, dat aangaf hoe groot de reactie van de kat in het algemeen was. De onderzoekers zagen dat de reactiescores van de katten afnam van stem 1 naar stem 3 en weer terug omhoog schoot bij stem 4 (die van de eigenaar).

De onderzoekers zagen daarnaast dat de meeste katten op menselijk stemgeluid reageerden door hun hoofd en oren richting de geluidsbron te bewegen. Veel minder katten maakten zelf geluid of communiceerden door middel van hun staart. Hierbij maakte het niet uit of de katten de stem van vreemden of van hun eigenaar hoorden.

Conclusie

Dit onderzoek geeft dus aan dat katten onderscheid kunnen maken tussen mensen aan de hand van hun stemgeluid en dat ze duidelijk verschil maken tussen de stem van hun eigenaar en die van een vreemde. Katten weten dus wel wanneer hun eigenaar ze roept, maar reageren hier niet op; ze komen niet naar hun eigenaar toe en communiceren ook niet met hun eigenaar door te miauwen of met hun staart te bewegen. Tenminste, als ze hun eigenaar niet zien. Maar is dit volgens jou een aanwijzing dat katten niet om hun eigenaar geven, of juist wél? 

Dr. Marsha Reijgwart, gedragsbioloog en kattengedragstherapeut

Bronartikel

Saito, A., Shinozuka, K., 2013. Vocal recognition of owners by domestic cats (Felis catus). Animal congition 16:685-690.

Referenties

  1. http://www.welingelichtekringen.nl/wetenschap/248271/wetenschap-het-maakt-je-kat-niets-uit-wat-je-zegt.html
  2. http://www.demorgen.be/dm/nl/5381/Dieren/article/detail/1751976/2013/12/04/Katten-geven-helemaal-niets-om-hun-baasjes.dhtml