Veel voorkomende misvattingen over de voortplanting bij katten

Ieder voorjaar is het weer een probleem: overvolle asielen door de enorme hoeveelheid vondelingen en veel aanbod van katteneigenaren die de kittens uit hun ongeplande nest kwijt willen raken. Een belangrijke oorzaak van deze overvloed aan ongewenste kittens is dat er een gebrek aan kennis en een overschot aan misvattingen bestaat over voortplanting bij katten. Hierdoor worden er heel veel onverwachte en ongewenste nesten geboren. Ongewenste nestjes vormen een groot welzijnsprobleem: prenatale zorg zoals juiste antiparasitaire zorg (ontvlooien/ontwormen), vaccinaties en juiste voeding voor de moeder ontbreken vaak. Daarnaast kunnen onervaren eigenaren meestal niet de juiste zorg rondom en na de bevalling bieden en vindt er veel inteelt (een nest uit moeder/zoon of broer/zus) plaats. Engelse onderzoekers hebben door middel van een enquête onder 715 katteneigenaren de meest voorkomende misvattingen en gaten in kennis over voortplanting bij katten in kaart gebracht. Met deze informatie kan bijvoorbeeld betere voorlichting te gegeven worden aan katteneigenaren, waarmee het aantal ongewenste nesten teruggedrongen kan worden.

Van de poezen van de mensen die de enquête hadden ingevuld, had één op de vier wel eens een nest gehad, waarvan 80% ongepland. Dit kwam er op neer dat van 12.9% van de respondenten die één of meer poezen in hun bezit had, met minimaal één ongepland nest te maken heeft gehad. Van deze poezen hadden de meesten één ongepland nest gehad, maar 40% van de poezen had al meerdere ongewenste nestjes gehad en enkele hadden er zelfs al vier gehad. In één huishouden waren er tot nu toe zelfs zeven nestjes uit twee poezen geboren.

Uit het onderzoek bleek dat 23% van de ondervraagde eigenaren geloofde dat een poes een nest moet hebben gehad voor zij gesteriliseerd wordt, 26% van de respondenten wist dit niet zeker. Argumenten die hiervoor aangevoerd worden zijn uiteenlopend: het zou fysiekFysiek betekent lichamelijk. Met fysiek kan ook worden bedoeld 'iets dat tastbaar aanwezig is'./mentaal beter zijn voor de poes of de eigenaren vinden het niet aardig om de poes nooit moeder te laten zijn. Daarnaast vinden sommige eigenaren het zelf een fijn idee om een keer een nest in huis te hebben en wijzen ze op de educatieve waarde van een nest voor hun kinderen. Het is zeker niet nodig voor een poes om een nest te hebben gehad voor zij gesteriliseerd wordt, sterker nog, de kans op het ontwikkelen van melkkliertumoren is het kleinst als een poes op jonge leeftijd (voor zij 6 maanden oud is), voor haar eerste krolsheidLichamelijke status veroorzaakt door hormoonveranderingen waardoor een kat vruchtbaar is en zwanger..., gesteriliseerd wordt¹.

Daarnaast dacht 83.5% van de respondenten dat een poes pas zwanger kon worden als zij 5 maanden oud is, 26.4% dacht zelfs dat dit pas kan als ze minimaal een jaar oud is. Uit onderzoek is gebleken dat de pubertijd al kan starten als een poes 3.5 maanden oud is en zwangerschap is voorgekomen bij katten jonger dan 4 maanden oud^2,3.

De derde belangrijke misvatting is dat 14.2% van de respondenten dacht dat verwante katten niet met elkaar zouden paren, 24.5% van de mensen was hier niet zeker van. Katten maken helaas geen onderscheid tussen familieleden en niet-verwante dieren, er bestaat dus zeker wel een risico op bevruchting door een verwante kat. Deze misvatting is met name zorgwekkend omdat veel mensen twee kittens uit hetzelfde nest aanschaffen en fokkers vaak één van de kittens uit het nest houden, die later samen een nest kunnen krijgen of de moeder kunnen bevruchten. In deze gevallen kan deze onwetendheid leiden tot ongewenste nestjes van dieren uit dezelfde familie (inteelt).

De conclusie van dit onderzoek was dan ook dat er aardig wat onwetendheid en misverstanden bestaan over de voortplanting bij katten. Om het aantal ongewenste nesten terug te dringen is het noodzakelijk om deze misverstanden uit de wereld te helpen. Draag uw steentje bij aan het welzijn van de kattenpopulatie door uw poes tijdig te laten steriliseren en haar voor die tijd niet buiten te laten lopen. Daarnaast kunt u helpen door deze kennis te verspreiden:

Een poes hoeft géén nest te hebben gehad voor zij gesteriliseerd wordt
Een poes kan al zwanger raken als zij vier maanden oud is
Verwante katten paren wél met elkaar

Dr. Marsha Reijgwart, gedragsbioloog en kattengedragstherapeut

Bronartikel

CP Welsh, TJ Gruffydd-Jones, MA Roberts, JK Murray (2013) Poor owner knowledge of feline reproduction contributes to the high proportion of accidental litters born to UK pet cats. Veterinary Record doi:10.1136/vr.101909.

Referenties