In tegenstelling tot bij honden komt oververhitting bij katten zelden voor. Dit komt vooral doordat katten meer hun eigen gang gaan. Ze zoeken liever een koeler plekje in de schaduw en doen rustig aan in plaats van als een dolle achter een speeltje aan te rennen. Een kat kan echter wel oververhit raken. Denk bijvoorbeeld aan katten in een ren zonder schaduw, in een afgesloten caravan, of per ongeluk opgesloten in een schuur. Ook bij het spelen met een laserlampje, waarbij de kat te veel rent en springt ligt oververhitting op de loer.
Hoe herken je oververhitting?
De kat kan verschillende symptomen laten zien bij oververhitting:
- Onrustig gedrag of juist erg sloom
- Hijgen of snelle ademhaling
- Kwijlen
- Braken en/of diarree
- Een lichaamstemperatuur boven de 40 graden Celsius
- In ernstige gevallen kan de kat epileptische toevallen krijgen of in coma raken
Wat is het gevaar van oververhitting?
Bij ernstige oververhitting (boven 41 graden Celsius) of langdurige oververhitting kan de kat in shock raken en kunnen organen zoals hart, nieren, lever en hersenen onherstelbaar worden beschadigd. De kat kan hierdoor overlijden, soms ook nog als de kat inmiddels weer een normale lichaamstemperatuur heeft.
Do’s en don’ts bij (het vermoeden van) oververhitting
Doen
- bel de dierenarts
- begin zelf met koelen en stap niet direct met de kat een warme auto in
- leg de kat voor een ventilator of airco
- leg natte handdoeken (met lauw water, niet koud water) tegen de buik van de kat of onder de kat op een plaats waar de vacht dunner is. De vacht mag hierbij goed nat worden.
- geef de kat kleine beetje koud water te drinken als deze nog zelf kan drinken
Niet doen
- de kat in (koude) natte handdoeken wikkelen
- de kat in koud water onderdompelen
- de kat afspoelen met water / onder stromend water zetten
- water geven aan een kat die niet uit zichzelf wil of kan drinken
Hou er rekening mee dat de kat zichzelf op een andere manier afkoelt dan een mens. Katten kunnen niet zweten via de huid. De meest efficiënte manieren voor een kat om af te koelen is door het inademen van koelere lucht en door warmtegeleiding via de huid.
Door de kat voor een ventilator te leggen of kleine beetjes koud water te laten drinken wordt hij intern gekoeld. Als de kat niet kan drinken en toch water krijgt kan hij zich verslikken en een longontsteking krijgen.
Door de natte lauwe handdoeken tegen de buik verdwijnt de isolerende warme luchtlaag in de vacht en verwijden de bloedvaten in de huid waardoor de kat meer warmte kwijt kan raken. Bij het gebruik van koude natte handdoeken verkleinen de bloedvaten juist in diameter waardoor de kat minder warmte af kan geven aan de omgeving. Het gebruik van stromend water kan bij een hond zeer effectief zijn om snel warmte te verliezen via de huid, maar bij de meeste katten geeft dit zoveel stress dat het juist een averechts effect heeft.
Belangrijk
Hoe sneller je begint met koelen, hoe groter de kans dat er geen onherstelbare schade optreedt, dus begin zelf direct met koelen en ga dan naar de dierenarts zodat die je kat verder kan helpen.
Sanne van Aerts, dierenarts gezelschapsdieren & Maggie Ruitenberg, kattengedragsdeskundige
Referenties
- Sjaastand ØV, Hove K & Sand O. Physiology of Domestic Animals: Balance between Heat Production and Heat Loss (2003). Scandinavian Veterinary Press, Oslo; p601-609.
- Warman, S, Pyrexia in 100 Top Consultations in Small Animal General Practice (2011). Wiley-Blackwell; p32-34.