Voor een baby is huilen de enige manier om te laten weten dat er iets nodig is (warmte, voeding, bescherming). Het kenmerkende geluid van een huilende baby zal dan ook bij de meeste mensen een sterke reactie opwekken aangezien het ‘in onze genen zit’ om voor onze soortgenoten te zorgen. Ouders zullen, na enige tijd, aan de manier van huilen herkennen wat hun baby nodig heeft.
Ook voor andere baby-zoogdieren, zoals kittens, is geluid maken dé manier om te communiceren. Voor de zorg van een mensenbaby zijn zowel de vader als de moeder nodig. Bij katten is dit niet zo; daar zorgt alleen de moederpoes voor haar kittens. De verschillende ‘emotionele lading’ van de geluiden van haar kittens zet de moederpoes aan tot bepaald gedrag zoals zoeken, naderen, zogen, likken en eventueel oppakken en verplaatsen van de kittens.
Reageren katers anders op geluiden van kittens dan poezen?
Omdat de ouderzorg verschilt tussen poezen en katers verwachten de onderzoekers van de Universiteit van Hannover dat poezen anders zullen reageren dan katers. Om dit te testen hebben ze geluiden van zeven kittens (vier katertjes en drie poesjes; variërend van negen tot elf dagen oud) in twee verschillende situaties opgenomen. In de ene situatie waren de kittens drie minuten gescheiden van moeder en nestgenoten. In de andere situatie werd een kitten ook drie minuten gescheiden maar daarbij ook opgepakt en op de rug gedraaid. Geluiden uit de eerste situatie werden geclassificeerd als ‘laag’ emotioneel en geluiden uit de tweede situatie als ‘hoog’ emotioneel geladen.
Vervolgens hebben de onderzoekers de geluiden laten horen aan zeventien volwassen katten (negen katers en acht poezen, variërend in leeftijd tussen één en acht jaar). De helft van de poezen had ooit zelf eigen kittens grootgebracht. De kittens in het experiment waren geen familie van de volwassen katten. De volwassen katten werden om de beurt in een kooi geplaatst (54 x 78 x 62 cm) met daarin een fles met water/melkoplossing. Boven de fles hing een camera die zicht had op de gehele kooi. Aan de andere kant van de kooi stond de luidspreker waar het geluid van de kittens hoorbaar was. De reacties van de volwassen katten werden opgenomen en bekeken in slow motion. In reactie op de geluiden van de kittens werden de volgende gedragingen geclassificeerd:
a) stoppen met drinken
b) gedeeltelijke draai van de kop (minder dan 180 graden)
c) draai van lichaam en kop richting de luidspreker
Resultaten
De verwachting van de onderzoekers kwam uit. De poezen in het experiment reageerden anders (vaker gedrag b en c dan a) en sneller op de ‘hoge emotionele’ geluiden dan op de ‘lage emotionele’ geluiden. Voor de katers werden geen significante verschillen in gedrag en reactiesnelheid geconstateerd. Ook tussen de poezen die wel of geen nestje hadden gehad werden geen significante verschillen gevonden.
De geluiden opgenomen in de situatie waarin de kittens gescheiden én opgetild worden verschillen van de situatie waarin de kittens alleen gescheiden worden. In de ‘hoge’ emotionele situatie gaan de kittens sneller en vaker naar hun piekfrequentie (de hoogste frequentie van het geluid dat het kitten produceert). De reactiesnelheid van de poezen is gecorreleerd aan de snelheid waarmee de piek wordt bereikt. Kennelijk is een snelle toename in de frequentie van het geluid voor de poezen een sterker signaal dat er ‘iets’ moet gebeuren. Dit uit zich in een snellere reactie in de vorm van draaien van kop en/of lichaam, in de richting van het geluid.
Conclusie
Poezen en katers reageren verschillend op verschillende geluiden van kittens. Poezen zijn in staat de geluiden te evalueren en passend te reageren. Aangezien er geen verschil is tussen poezen mét en zonder zorgervaring lijkt deze responsiviteit aangeboren te zijn. Katers hebben een zeer beperkte rol in de zorg voor kittens. Het is zeer aannemelijk dat tijdens de evolutie van de huiskat de verschillen in ouderlijke zorg hand-in-hand is gegaan met de ontwikkeling van verschillen in het auditief systeem en de emotionele en gedragsmatige reacties op geluiden van kittens tussen katers en poezen.
Esther Bouma, bioloog en kattengedragstherapeut
Bron artikel
Female cats, but not males, adjust responsiveness to arousal in the voice of kittens. 2016. WS Konerding, E Zimmermann, E. Bleich, H. Hedrich, M. Scheumann, Biomed Central Evolutionary Biology. Lees hier het volledige artikel (Engelstalig).