Met overmatige vachtverzorging door katten wordt gedrag bedoeld dat verder gaat dan het normale vacht onderhoud en de verdeling van geur over de vacht.

Als een kat zijn vacht overmatig verzorgt, ontwikkelt hij plekken met afgebroken haren, dun haar of zelfs kale plekken. Ook kan de onderliggende huid beschadigd raken. Dit wordt veroorzaakt doordat de kat delen van zijn vacht of huid likt, kauwt, plukt of bijt. In extreme gevallen kan hij zichzelf verwonden, meestal aan zijn poten of staart. In het geval van de staart moet deze soms gedeeltelijk geamputeerd worden.

Is overmatige vachtverzorging gerelateerd aan stress?

Bij het overgrote deel van de katten wordt het overmatig likken of bijten aanvankelijk veroorzaakt door een huid- of pijnprobleem. Er wordt echter aangenomen dat in de meeste gevallen stress ook een rol speelt.

Tijdens stressvolle situaties, of wanneer ze angstig zijn, grijpen katten vaak naar verzorgingsgedrag omdat ze zich er prettiger door gaan voelen. Dit wordt echter dwangmatig als het verzorgingsgedrag buiten de context wordt uitgevoerd en zo vaak dat het de normale activiteit van de kat verstoort.

Anekdotisch blijkt dat sommige Oosterse rassen meer kans hebben op stress-gerelateerde verzorgingsproblemen, vaak het plukken van de vacht. Maar er is geen sluitend bewijs over hoe vaak dit voorkomt of waarom dit meer het geval zou zijn bij deze rassen.

Wat zijn de meest voorkomende plaatsen waar katten zich overmatig verzorgen?

In feite zijn dit alle delen van zijn lichaam waar de kat met zijn bekje bij kan. De meest voorkomende plaatsen zijn de buik, de binnenkant van de achterpoten, de poten (voor en achter) en over de flank. De plekken zijn vaak symmetrisch aan weerszijden van het lichaam.

Het is belangrijk onderscheid te maken tussen dit gedrag en echte alopecia. Het verschil is dat wanneer het haar wordt verwijderd door overmatige verzorging, de overgebleven kapotte haarschachten stekelig en scherp aanvoelen, terwijl bij alopecia de overgebleven haren op de plek zacht en normaal aanvoelen.

Kan overmatige vachtverzorging een teken van ziekte zijn?

Er zijn een aantal ziekten die kunnen leiden tot dit gedrag, vaak als reactie op intense jeuk of pijn. De meest voorkomende oorzaak is waarschijnlijk overgevoeligheid voor vlooienspeeksel. Katten kunnen ook huidreacties ontwikkelen op iets in hun dieet of op bepaalde stoffen die in de omgeving aanwezig zijn.

Aandoeningen aan de lagere urinewegen zijn bij katten ook een veel voorkomend probleem. Dit kan pijn en ongemak in de blaas en andere delen van de urinewegen veroorzaken. Als reactie hierop kan een kat zich op die plaatsen extra likken, wat te zien is aan kale plekken (of dun haar) op de onderbuik, de binnenkant van de dijen en rondom de geslachtsdelen.

Ook het Feline Hyperesthesie Syndroom kan een veroorzaker zijn. Er is nog niet zo veel bekend over deze aandoening. Het manifesteert zich in verschillende bizarre gedragingen zoals huidtrekkingen en plotselinge aanvallen van intense verzorging tot zelfverminking, vaak van de achterpoten of de staart.

Zoals je ziet zijn er diverse mogelijke oorzaken voor overmatige vachtverzorging, waarvan een deel medisch. Daarom kun je het beste als eerste een afspraak maken met de dierenarts en je kat laten onderzoeken om lichamelijke oorzaken uit te sluiten.

Wat moet ik doen als mijn kat zijn vacht overmatig verzorgt?

Zoals gezegd, raadpleeg snel een dierenarts, zodat de kat kan worden behandeld. Wanneer een medisch probleem is uitgesloten dan zal de dierenarts je verwijzen naar een kattengedragstherapeut. Die zal vervolgens op zoek gaan naar eventuele stressoren die het probleem hebben veroorzaakt of verergerd, en deze aanpakken.

Leida Timmer, kattengedragstherapeut

Bronartikel

Dit artikel is met toestemming van International Cat Care vertaald. Klik hier voor het originele artikel (Engels).