Soms lijkt een volwassen kat opeens overgevoelig te zijn geworden voor bepaalde geluiden. Deze overgevoeligheid kan veroorzaakt worden door pijn. Dat er bij de mens een relatie is tussen pijnlijke aandoeningen en de ontwikkeling van angst gerelateerde vermijdingsreacties is al langer bekend. Aannemelijk, maar tot voor kort niet onderzocht, is dat deze relatie er ook is bij andere zoogdieren, zoals katten en honden.
Onderzoek naar relatie geluidsovergevoeligheid en musculoskeletale pijn
Recent onderzoek aan de Universiteit van Lincoln bij honden toonde aan dat er sprake is van een relatie tussen geluidsovergevoeligheid en musculoskeletaleHet bewegingsapparaat oftewel het stelsel van onder meer spieren, gewrichten, banden en pezen in het... pijn. Alle honden uit het onderzoek bezochten een gedragsdeskundige van de Universiteit van Lincoln, omdat ze angstige reacties vertoonden bij het horen van harde geluiden, zoals vliegtuigen, onweer en vuurwerk. Deze honden werden in twee groepen verdeeld: een groep honden die vrijwel zeker pijnvrij was en een groep honden waarvan vastgesteld was dat ze musculoskeletale pijn hadden. De casuïstiek werd vervolgens vergeleken met behulp van kwalitatieve inhoudsanalyse.
Resultaat van het onderzoek
Alle honden hadden met elkaar gemeen, dat harde geluiden een trigger waren voor een angstreactie, maar bij de honden met pijn was deze echt alomtegenwoordig. Bij de honden met pijn was daarnaast de leeftijd waarop de geluidsovergevoeligheid begon bijna vier jaar later dan bij de controlegroep zonder pijn. De honden met pijn generaliseerden de angst ook meer naar omgevingen, die ze met de prikkels associeerden. Verder kwam vermijden van andere honden bij de honden met pijn sterk naar voren, dit in tegenstelling tot de “controle” gevallen.
Hoe ontstaat deze overgevoeligheid door pijn?
De onderzoekers denken dat bij een hond met pijn de schrikreactie bij een hard geluid de pijn verergert door de plotselinge beweging en spierspanning bij schrik. Er wordt dan een associatie gelegd tussen het geluid en de pijn, wat kan leiden tot het ontwikkelen van angst voor geluiden. Zo kan een dier dat nooit angstig was, als hij in de loop der jaren pijn krijgt in spieren en gewrichten, angst voor harde geluiden ontwikkelen. Het is zeer aannemelijk dat dit verschijnsel zich ook bij katten kan voordoen. Wellicht komt het zelfs heel regelmatig voor bij bij katten, omdat er met het klimmen van de jaren vaak pijn in spieren en gewrichten is door artrose.
Bij angst altijd eerst pijn laten uitsluiten en behandelen
De aanbeveling uit het onderzoek met betrekking tot honden, geldt ook voor katten: als een kat angstiger wordt bij het horen van harde of plotselinge geluiden raden we aan verder te kijken dan alleen het gedrag. Laat hem ook onderzoeken om te kijken of er sprake kan zijn van pijn en zet bij het vermoeden van pijn pijnstillers of andere pijnbestrijding in. Pas als de pijn zo goed mogelijk aangepakt wordt kun je kijken of je door middel van gedragstherapie de geleerde associaties met bepaalde geluiden ongedaan kunt maken bij je kat.
Maggie Ruitenberg, kattengedragsdeskundige
Bronartikel