Katten hebben de reputatie onafhankelijke wezens te zijn, maar hoe lang kun je je kat echt alleen thuislaten zonder hun welzijn te schaden? In dit artikel bespreken we de gedrags- en welzijnsoverwegingen wanneer katten voor langere tijd alleen thuisblijven.

Geschreven door: Maggie Ruitenberg, Feline Behaviour & Welfare Consultant. Laatst bijgewerkt op: 24 september 2024

De mythe van de onderhoudsarme kat

Katten worden vaak gezien als onderhoudsarme huisdieren in vergelijking met honden, maar dit is een misleidend idee. Veel mensen denken nog steeds dat onze huiskatten van nature volledig solitair levende dieren zijn. Er wordt nog te vaak naar katten gekeken vanuit de overtuiging dat katten solitaire dieren zijn. Hierdoor ontstaat het misverstand dat katten prima alleen thuis kunnen zijn, zolang ze maar voldoende eten, drinken en een kattenbak hebben. In de praktijk blijkt echter dat een groot deel van onze huiskatten veel socialer zijn dan hun wilde voorouders. Ze kunnen sterke banden opbouwen met mensen, andere katten of zelfs andere dieren. Dit betekent ook dat ze het gezelschap van dierbaren kunnen missen en er hinder van ondervinden als ze alleen zijn.

Daarnaast hebben katten gedragsmatige behoeften. Als een kat bijvoorbeeld niet meer naar buiten kan, omdat de eigenaar op vakantie is, kan dit een grote invloed hebben op zijn welzijn. Hetzelfde geldt wanneer een kat opgesloten wordt als de eigenaar weg is, waardoor de kat geen mogelijkheid heeft te exploreren en ander normaal kattengedrag te vertonen. Te lang alleen zijn kan bij katten leiden tot stress en gedragsproblemen.

Hoelang kun je je kat alleen laten?

De meeste deskundigen zijn het erover eens dat gezonde, volwassen katten niet langer dan 24 uur zonder menselijk contact alleen mogen worden gelaten. Voor sommige katten kan zelfs dit te lang zijn, afhankelijk van hun individuele behoeften en persoonlijkheid.

Je kat alleen thuislaten terwijl je naar je werk gaat of een dagje weg bent, is voor de meeste volwassen katten geen probleem, zolang je ervoor zorgt dat ze toegang hebben tot vers water, voldoende voer en een schone kattenbak. Daarnaast is het belangrijk dat je kat de ruimte heeft om natuurlijk gedrag te vertonen. Het wordt afgeraden je kat op te sluiten in één kamer tijdens je afwezigheid. Zorg ervoor dat je kat genoeg ruimte heeft om te klimmen, rennen en spelen. Voorzie zijn leefomgeving van voldoende krab- en klimmogelijkheden en geschikt speelgoed.

Voor kittens en oudere katten is de aanbevolen maximale tijd dat ze alleen kunnen zijn, aanzienlijk korter. Als richtlijn kun je aanhouden: maximaal één uur per maand dat het kitten oud is. Een kitten van 3 maanden zou dus niet langer dan 3 uur alleen moeten blijven, en bij 4 maanden niet langer dan 4 uur, enzovoort.

Bij oudere katten of katten met gezondheidsproblemen is de maximale tijd dat ze alleen kunnen zijn afhankelijk van hun specifieke behoeften. Volwassen katten kunnen theoretisch gezien 8 tot 24 uur alleen thuis zijn, maar in de praktijk zullen ook veel volwassen katten er last van hebben als ze regelmatig een groot deel van de dag alleen zijn.

Als je kat graag in jouw buurt is, kan het voor de kat veel verschil maken als hij de mogelijkheid heeft om in de slaapkamer te slapen. Op die manier heeft je kat al een aanzienlijk aantal uren per dag waarin hij niet alleen is.

Waaraan kun je zien dat je kat niet graag alleen wordt gelaten?

Katten kunnen verschillende gedragsveranderingen vertonen wanneer ze voor langere tijd alleen worden gelaten en zich hier niet prettig bij voelen. Gedragingen, die je dan kunt zien zijn bijvoorbeeld:

  • Verhoogd contact zoekend gedrag bij hereniging
  • Veranderingen in activiteitsniveaus tijdens de afwezigheid
  • Tekenen van stress of angst, zoals:
    – Overmatige vachtverzorging
    – Veranderingen in eetgewoonten
    – Meer vocaliseren
    – Destructief gedrag
    – Ongewenst eliminatiegedrag

Uit onderzoek naar de interacties tussen kat en eigenaar na een periode van scheiding blijkt dat katten na vier uur afwezigheid van hun eigenaar ander gedrag vertonen dan na 30 minuten afwezigheid. De katten vertonen dan meer sociaal contact zoekend gedrag, wat duidt op een inhaalslag in contact zoeken. Dit impliceert dat de eigenaar een belangrijk onderdeel is van de sociale omgeving van de kat (Erikson et al., 2017).

Gebruik van een webcam of videobewaking kan je inzicht geven in het gedrag van je kat, als hij alleen thuis is!

Oppas voor je kat

Hoewel het geen probleem is je kat een dag alleen thuis te laten, is het niet verstandig dit wekenlang te doen met slechts één keer per dag iemand die voer, water en een schone kattenbak verzorgt. Als je langer dan 24 uur weg bent, is het aan te raden een kattenoppas of een vertrouwde vriend te regelen om je kat dagelijks te verzorgen. Voor katten die angstig zijn voor vreemden, kan het een groot voordeel zijn als ze de oppas al kennen. De oppas moet in ieder geval zorgen voor:

  1. Vers voer en water
  2. Schoonmaak van de kattenbakken
  3. Sociale interactie
  4. Het monitoren van de gezondheid van de kat

Voor katten die sterk gehecht zijn aan sociaal contact, katten die extra zorg nodig hebben of wanneer je langere tijd afwezig bent, is het vaak beter dat iemand tijdelijk in je huis komt wonen. Zo kan de kat voldoende zorg en gezelschap krijgen.

Conclusie

Hoewel katten onafhankelijker zijn dan sommige andere huisdieren, hebben ze nog steeds regelmatige zorg en aandacht nodig. Door de individuele behoeften van je kat te begrijpen en je goed voor te bereiden op je afwezigheid, kun je zijn welzijn waarborgen en stress gerelateerde gedragsproblemen voorkomen. Bij twijfel is het altijd beter te zorgen voor verzorging aan huis tijdens langdurige afwezigheid.

Misschien vind je dit ook interessant?

Gratis cursus

Naar de dierenarts? Geen stress!

Meer lezen?

Artikel: Verlatingsangst bij katten
Artikel: Hecht een kat aan zijn eigenaar?
Artikel: Stress bij katten

Hulp nodig bij probleemgedrag?

Vertoont je kat probleemgedrag? Laat altijd een medische oorzaak uitsluiten door je dierenarts. Pijn en ongemak is een belangrijke trigger voor veranderd gedrag. Daarnaast kan een kattengedragstherapeut je helpen bij de aanpak van probleemgedrag bij je kat. Veel probleemgedrag is met hulp van een gedragstherapeut op te lossen of sterk te verminderen. Wel zo fijn voor jou en voor je kat. Gediplomeerde kattengedragstherapeuten in Nederland en België vind je hier.

Referenties

Eriksson, M., Keeling, L. J., & Rehn, T. (2017). Cats and owners interact more with each other after a longer duration of separation. PLoS ONE, 12(10), e0185599. doi.org/10.1371/journal.pone.0185599