Geschreven door Maggie Ruitenberg, Feline Behaviour & Welfare Consultant en kattengedragstherapeut. Laatst bijgewerkt op 31 augustus 2024.
Soms lijkt een volwassen kat opeens overgevoelig te zijn geworden voor bepaalde geluiden. Deze overgevoeligheid kan veroorzaakt worden door pijn. Dat er bij de mens een relatie is tussen pijnlijke aandoeningen en de ontwikkeling van angst gerelateerde vermijdingsreacties is al langer bekend. Aannemelijk, maar tot voor kort niet onderzocht, is dat deze relatie er ook is bij andere zoogdieren, zoals katten en honden.

Onderzoek naar relatie geluidsovergevoeligheid en musculoskeletale pijn

Recent onderzoek aan de Universiteit van Lincoln bij honden toonde aan dat er sprake is van een relatie tussen geluidsovergevoeligheid en musculoskeletale pijn. Alle honden uit het onderzoek bezochten een gedragsdeskundige van de Universiteit van Lincoln, omdat ze angstige reacties vertoonden bij het horen van harde geluiden, zoals vliegtuigen, onweer en vuurwerk. Deze honden werden in twee groepen verdeeld: een groep honden die vrijwel zeker pijnvrij was en een groep honden waarvan vastgesteld was dat ze musculoskeletale pijn hadden. De casuïstiek werd vervolgens vergeleken met behulp van kwalitatieve inhoudsanalyse.

Resultaat van het onderzoek

Alle honden hadden met elkaar gemeen, dat harde geluiden een trigger waren voor een angstreactie, maar bij de honden met pijn was deze echt alomtegenwoordig. Bij de honden met pijn was daarnaast de leeftijd waarop de geluidsovergevoeligheid begon bijna vier jaar later dan bij de controlegroep zonder pijn. De honden met pijn generaliseerden de angst ook meer naar omgevingen, die ze met de prikkels associeerden. Verder kwam vermijden van andere honden bij de honden met pijn sterk naar voren, dit in tegenstelling tot de “controle” gevallen.

Hoe ontstaat deze overgevoeligheid door pijn?

De onderzoekers denken dat bij een hond met pijn de schrikreactie bij een hard geluid de pijn verergert door de plotselinge beweging en spierspanning bij schrik. Er wordt dan een associatie gelegd tussen het geluid en de pijn, wat kan leiden tot het ontwikkelen van angst voor geluiden. Zo kan een dier dat nooit angstig was, als hij in de loop der jaren pijn krijgt in spieren en gewrichten, angst voor harde geluiden ontwikkelen. Het is zeer aannemelijk dat dit verschijnsel zich ook bij katten kan voordoen. Wellicht komt het zelfs heel regelmatig voor bij bij katten, omdat er met het klimmen van de jaren vaak pijn in spieren en gewrichten is door artrose.

Bij angst altijd eerst pijn laten uitsluiten en behandelen

De aanbeveling uit het onderzoek met betrekking tot honden, geldt ook voor katten: als een kat angstiger wordt bij het horen van harde of plotselinge geluiden raden we aan verder te kijken dan alleen het gedrag. Laat hem ook onderzoeken om te kijken of er sprake kan zijn van pijn en zet bij het vermoeden van pijn pijnstillers of andere pijnbestrijding in. Pas als de pijn zo goed mogelijk aangepakt wordt kun je kijken of je door middel van gedragstherapie de geleerde associaties met bepaalde geluiden ongedaan kunt maken bij je kat.

Geschreven door:

Maggie Ruitenberg, Feline Behaviour & Welfare Consultant

Misschien vind je dit ook interessant?

aanbevolen educatief webinar over kattenGratis cursus: Naar de dierenarts? geen stress!

Wij weten hoeveel stress het vaak geeft bij kat en eigenaar om een bezoek aan de dierenarts te brengen. In deze korte en praktische online cursus leer je hoe je die stress kunt verminderen. Ook als je geen tijd meer hebt om je kat voor te bereiden, zijn er handige trucs om de kat sneller en makkelijker in de reismand te krijgen.

 

aanbevolen informatieve artikelen over kattenArtikel: Fantoompijn bij de kat na pootamputatie
Fantoompijn is pijn die lijkt voort te komen uit het missende lichaamsdeel. Omdat katten vrijwel dezelfde pijnmechanismen hebben als mensen, is het aannemelijk dat ook bij katten fantoompijn voor komt. Meer hierover lees je in dit artikel.

 

aanbevolen informatieve artikelen over kattenArtikel: Hoe herken je pijn bij katten
Leer meer over een betrouwbare manier om pijn bij katten te herkennen aan de gezichtsexpressie en leer hoe je kunt zien of je kat pijn heeft.

Bronartikel

Lopes Fagundes, A. L., Hewison, L., McPeake, K. J., Zulch, H., & Mills, D. S. (2018). Noise Sensitivities in Dogs: An Exploration of Signs in Dogs with and without Musculoskeletal Pain Using Qualitative Content Analysis. Frontiers in Veterinary Science, 5